این روزها زندگی چه در شهرهای بزرگ و چه در شهرهای کوچک می‌تواند انواع اضطراب و استرس مختص به خود را داشته باشد. البته نباید عوارض استرس را نادیده گرفت. عواملی همچون اضافه وزن، کنکور، اقتصاد و … موضوعاتی هستند که توانایی ایجاد استرس را برای هر شخصی دارند. درنتیجه با در نظر گرفتن عوارض اضطراب بایستی بتوان کنترل چنین شرایطی را در دست گرفت. سپس از اخبار منفی و استرس زا که شرایط روحی و جسمی را تحت تأثیر می‌گذارد، دوری کرد. بنابراین شما در این متن با استرس و عوارض ناشی از آن بیشتر آشنا خواهید شد.
مهم‌ترین عوارض استرس
عوارض استرس در اشخاص مختلف به شکل‌های متفاوتی خود را نشان می‌دهد. همچنین به عواملی همچون قدرت مدیریت، جنسیت، میزان اضطراب و استرس و سن فرد بستگی دارد. برای نمونه در برخی افراد اضطراب خود را به شکل پرخوری نشان می‌دهد و فرد به افزایش وزن عصبی دچار می‌شود. اما در برخی دیگر استرس خود را به صورت کاهش اشتها به نمایش می‌گذارد. این بی اشتهایی در مواقع شدید بیماری آنورکسیا را به دنبال دارد.
از دیدگاه ماکان آریا پارسا عواملی که باعث ایجاد استرس می‌شوند بر شدت و قدرت عوارض استرس تأثیر می‌گذارند. برای نمونه عوامل بیرونی مانند بیماری، کشمکش یب نزدیکان، جدایی والدین، سر و صدا و ترافیک عوارضی متمایزتر از عوارض درونی ایجاد می‌نمایند. البته شناسایی عوامل درونی دشوار بوده و به سطح خواسته‌ها، احساسات، نگرش و توقع فرد بر می‌گردد. برای نمونه فردی که جهت داشتن عملکردی ایده آل در زمان مشخص، وسواس زیادی به خرج می‌دهد. درنتیجه بایستی استرس و فشاری زیادی به خویش وارد نماید.
عوارض استرس در زنان
عوارض استرس در زنان نسبت به مردان متفاوت است که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
ریسک سکته قلبی و مغزی
یکی از بارزترین عوارض استرس در آقایان و به ویژه خانم‌ها، ریسک سکته قلبی و مغزی است. همچنین افرادی که در محیط کار خود در معرض اضطراب قرار می‌گیرند، 40 بیشتر از افرادی معمولی دچار سکته قلبی می‌شوند. البته تا به امروز ارتباط مستقیم بین سکته قلبی و مغزی با استرس به اثبات نرسیده است. ولی باز استرس بر روی بیماریهای خاص تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال این عارضه تنگی رگ‌های قلب، افزایش کارکرد و ضربان قلب و ضرب آهنگ را به همراه دارد. سپس موجب افزایش فشار خون شده و لایه‌های داخلی رگ‌ها را تخریب می‌نماید. استرس علاوه بر بالا رفتن فشار خون که برای سکته یکی از عوامل خطرناک می‌باشد، موجب تصلب شرایین یا سختی سرخرگ‌ها نیز می‌شود.
مشکل در باروری و اختلال در قاعدگی
یکی از شایع‌ترین عوارض استرس در زنان، ایجاد پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان است. این عارضه در صورت عدم درمان به مرور زمان باعث ایجاد ناباروری در زنان می‌شود. همچنین با افزایش مداوم سطح آلف آمیلاز در سیستم زنانه، تأخیر باروری را به دنبال دارد. استرس در زمان بارداری احتمال سقط جنین و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. همچنین تغییرات هورمونی حاصل از یائسگی را تشدید می‌نماید. اختلال در قاعدگی یکی دیگر از عارضه‌های استرس است. این عارضه با به هم خوردن تعادل در بین هورمون‌ها موجب تأخیر یا قطع قاعدگی در کوتاه مدت یا بلند مدت می‌شود. ماکان آریا پارسا بر این اعتقاد است که قبل از تمرکز روی راه حل‌های باروری بایستی روی مشکلات آن تمرکز کرد. زیرا با این عمل در کمترین زمان مشکل اصلی ریشه کن خواهد شد.
افزایش وزن
برخی مواقع عوارض استرس خود را به صورت چاقی در زنان به نمایش می‌گذارد. زیرا هر چه اضطراب بیشتر باشد، تمایل شخص برای مصرف مواد قندی افزایش می‌یابد. همچنین کورتیزول موجب ذخیره چربی ناسالم شکمی و افزایش میل به مصرف شکر، نمک و چربی می‌شود. در نتیجه مصرف کربوهیدرات ناسالم موجب تسکین رفتارها و نبود تعادل هورمونی ناشی از جوابدهی به استرس می‌شود. حال اگر این رفتار به عادت مبدل گردد، مشکلاتی همچون بیماریهای قلبی، دیابت و اضافه وزن را به دنبال دارد.
بی خوابی و افسردگی
علت اصلی افسردگی به هم خوردن سطح نرمال کورتیزول در بدن است. سپس با افزایش مداوم این هورمون در مدت زمان طولانی افسردگی گسترش می‌یابد. در نتیجه این افسردگی حاد جزء عوارض استرس مزمن محسوب می‌شود. همچنین یکی دیگر از دلایل شایع بی خوابی، اضطراب و استرس است که بی حوصلگی و عدم تمرکز را به همراه دارد. اگر فرد علائمی همچون کابوس‌های شبانه،بیدار شدن در نصف شب و … داشته باشد، به عارضه استرس مبتلا است. در نتیجه دچار بی خوابی و افسردگی می‌شود. بیمار برای درمان اختلال خواب خود بایستی به پزشک متخصص مراجعه نماید. زیرا طبق تحقیقات انجام شده زمانی که استرس درمان شود، مشکلات بی خوابی و افسردگی نیز بهبود می‌یابد.
مشکلات گوارشی
اکثر مواقع مشکلات گوارشی و معده ناشی از عوارض استرس می‌باشد. زیرا استرس در زمان طولانی روی اسید معده فرد تأثیر می‌گذارد و هضم غذا را برای او دشوار می‌کند. از دیگر مشکلات گوارشی در اثر استرس شامل سندروم روده تحریک پذیر، زخم معده و سوء هاضمه است. همچنین ترش کردن، اسهال، یبوست، دردهای شکمی و نفخ نیز از نشانه‌های رایج اضطراب می‌باشد. ناگفته نماند که افزایش هورمون استرس، ضربان قلب و تعداد نفس‌ها را افزایش می‌دهد و سیستم گوارش را تحریک می‌کند. در نتیجه موجب ایجاد مشکلاتی همچون رفلاکس معده می‌شود.
یک کارآفرین جوان و موفق و الهام بخش ایرانی را در لینک زیر بیشتر بشناسید و از رازهای زندگی او بیشتر آگاه شوید:
ریزش مو
ریزش مو یکی از بارزترین عوارض استرس به ویژه در خانم‌ها می‌باشد. البته در مردان نیز این عارضه به چشم می‌خورد. حال اگر استرس شوک کننده و شدید شود، سفید شدن قسمتی از مو را به دنبال خواهد داشت.
عوارض استرس بر روی پوست
یکی از مهم‌ترین عارضه‌ها در زنان به ویژه جوانان ایجاد آکنه و لک در پوست است. عوارض استرس از دلایل اصلی این آکنه‌ها به حساب می‌آید.
سخن پایانی
عوارض استرس و اضطراب اگر درمان نشود، عواقب خطرناکی روی سلامت روان و جسم می‌گذارد. بنابراین افرادی که مدام با اضطراب درگیر هستند و روابط عاطفی و زندگی نرمالی ندارند. بایستی با یک روان درمان یا روانشناس مشورت نمایند. در حالت کلی هیچ نوع درمان قطعی برای رفع و کنترل استرس وجود ندارد. ولی مصرف دارو و روان درمانی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. همچنین موجب کاهش سطح اضطراب در بیمار می‌شود. ماکان آریا پارسا یکی از کارآفرینان برجسته کشور در نقش مدیریت می‌باشد. دکتر ماکان بر این باور است که با مدیریت مؤثر استرس می‌توان از عوارض آن به دور بود. در نتیجه به کارگیری تکنیک‌های مناسب مدیریت زمان، انجام حرکات ورزشی منظم و نحوه استراحت از عوارض اضطراب می‌کاهد.
سؤالات متداول
آیا کوچک شدن مغز به مرور زمان ناشی از عوارض استرس است؟
بله استرس می‌تواند موجب کوچک شدن بخش‌هایی از مغز شود که حافظه، متابولیسم و احساسات را تنظیم می‌کند.
آیا عوارض استرس بر سیستم ایمنی اثر می‌گذارد؟
افرادی که دچار استرس می‌شوند از سیستم ایمنی ضعیف‌تری در برابر عفونت‌ها برخوردار هستند. درنتیجه زمان بهبودی بیماری را طولانی‌تر می‌کند و فرد در طول درمان آسیب پذیرتر می‌شود.
آیا عوارض استرس شامل سیستم تناسلی می‌شود؟
اگر استرس ادامه دار باشد، سطح هورمون تستوسترون افت پیدا می کن. درنتیجه موجب اختلال در تولید اسپرم در مردان می‌شود. همچنین در خانم‌ها چرخه قاعدگی را مختل کرده و یائسگی آن‌ها جلو می‌اندازد.
